Zbadaj ciągłość funkcji:
\[f(x)=\left\{\begin{array}{ll}x\sin\left(\frac{1}{x}\right)&\textrm{dla}\,\,x\neq 0\\ 0& \textrm{dla}\,\,x=0\end{array}\right.\]
Rozwiązanie
Funkcja \(f(x)\) jest ciągła na przedziałach \((-\infty,0)\) oraz \((0,+\infty)\), ponieważ jest tam funkcją elementarną (iloczynem funkcji ciągłych \(g(x)=x\) i \(h(x)=\sin\left(\frac{1}{x}\right)\)).
Zbadajmy więc ciągłość funkcji w punkcie \(x_0=0\). Sprawdzimy, czy:
\[\lim\limits_{x\to 0} f(x)=f(0)=0\]
Jeśli tak, to funkcja będzie ciągła.
Granicę \(\lim\limits_{x\to 0} f(x)=\lim\limits_{x\to 0} x\sin\left(\frac{1}{x}\right)\) obliczymy z twierdzenia o trzech funkcjach.
Dla każdego \(x\neq 0\) mamy:
\[-1\le \sin\left(\frac{1}{x}\right)\le 1\]
stąd:
\[-|x|\le x\sin\left(\frac{1}{x}\right) \le |x|\]
oraz z ciągłości funkcji \(|x|\) w punkcie \(x_0=0\) mamy:
\[\lim\limits_{x\to 0}(-|x|)=-|0|=0\]
\[\lim\limits_{x\to 0}|x|=|0|=0\]
Zatem na mocy twierdzenia o 3 funkcjach:
\[\lim\limits_{x\to 0}x\sin\left(\frac{1}{x}\right)=0\]
Ostatecznie mamy więc:
\[\lim\limits_{x\to 0}x\sin\left(\frac{1}{x}\right)=0=f(0)\]
zatem funckja \(f(x)\) jest ciągła w punkcie \(x_0=0\).
Odp. Funkcja \(f(x)\) jest ciągła dla wszystkich \(x\in\mathbb{R}\).
Wskazówki
Funkcja ciągła - definicja
Funkcja jest ciągła w punkcie \(x_0\), gdy spełniony jest warunek
\(\lim\limits_{x\to x_0} f(x)=f(x_0)\).
Przykłady funkcji ciągłych
Ciągłe (w swoich dziedzinach) są wszystkie funkcje elementarne (czyli takie, które da się zapisać wzorem):
- wielomiany, np. \(f(x)=5, f(x)=x, f(x)=3x^3-7x^2+2\)
- funkcje wymierne postaci \(\frac{f(x)}{g(x)}\), gdzie f(x) i g(x) są wielomianami
- funkcja wykładnicza \(f(x)=a^x, a>0\)
- funkcja potęgowa \(f(x)=x^a\), np. \(f(x)=\sqrt{x}\)
- funkcja logarytmiczna \(f(x)=\log_a(x),\, a>0,\, a\neq 1\)
- funkcje trygonometryczne: sinx, cosx, tgx i ctgx
- funkcje cyklometryczne: arcsinx, arccosx, arctgx i arcctgx
Własności funkcji ciągłych
Jeżeli funkcje f(x) i g(x) są ciągłe, to funkcje
- \(f(x)+g(x)\) - suma funkcji
- \(f(x)-g(x)\) - różnica funkcji
- \(f(x)g(x)\) - iloczyn funkcji
- \(\frac{f(x)}{g(x)}\) - iloraz funkcji
- \(f(g(x))\) - złożenie funkcji (superpozycja)
też są ciągłe (w swoich dziedzinach).
Komentarzy (4)
Zadanie:
Niech f : (0, +∞] → (0, +∞) będzie funkcją ciągłą taką, że f(4) = 8 ,a f(1) = 1. Udowodnij, że istnieje takie x, dla którego f(x + 1) = 2f(x).